2020 yılında Çalışan Kadınların Hakları Nelerdir?
Çalışan kadınların hakları yasalar ve kanunlar ile belirlemiş olup kadınları iş hukuku çerçevesinde kadınların haklarını korumaktadır. iş kanununda kadınların haklarını iyi bilmeleri gerekir. Çünkü çalışan çoğu kadın bu haklarından mahrum kalmaktadır. Bir iş yerinde çalışan kadın iş kanunları çerçevesinde bir çok hakkı vardır. Bu hakların en başında hamilelik ve doğum haklarıdır. İş kanununda kadınların haklarına göre bazı işler ise çalıştırılamaz. Bu kanunlar çerçevesinde açıkça belirtilmiştir.
Çalışan kadınların hamilelik hakları
Çalışan Kadınların Hamilelik Hakları
Çalışan Kadınların Hamilelik Hakları
Çalışan kadınlar çalışma sürelerinde hamile olabilirler. İş yerine hamile olduğunu belirten bir sağlık raporu sunmalıdır. Bu gibi durumlarda eğer işi vardiyalı ise gece vardiyalarına kalmama hakkı vardır. Doğuma kadar gece vardiyalarına zorlanamaz ve kalmama hakkı kanunlar çerçevesinde açıkça belirtilmiştir. Hamile veya emziren kadınlar günde 7.5 saatten fazla çalıştırılması yasaktır.
İş kanununda doğum yapmış kadınların hakları
Muayene sonunda ağır ve tehlikeli işlerde çalışmasında sakınca olduğu hekim raporuyla belirlenen emzikli kadın işçiler, doğumdan sonra ilk 6 ay içinde bu işlerde çalıştırılamazlar. 6. Ayın sonunda eski işlerine dönmeleri için tekrar rapor almalarına gerek yoktur. Burada kadının doğumdan önce yaptığı işine dönmesi esastır. Kadın eski işine emzikli olduğu için dönememesinin tek bir istisnası mevcut değildir. Kadın eski işine dönmediğinde işvereni tarafından kadı işçi ile iş ve hizmet akdinin fesih edilebilmesi için haklı sebep doğar.
Doğum Yapmış Kadınların İş yerindeki Hakları
Yeni doğum yapmış annelerin iş yerinde çalışıyor ise iş yerindeki hakları.
Kadın işçinin analık hali ve hakları
2020’de çalışan kadınların hakları iş yasasının 70. maddesine göre; Hamilelik döneminde görevini ifa eden kadın işçilerin doğumdan önce 6 hafta ve doğumdan sonra 6 hafta olmak üzere toplam 12 hafta çalıştırılmaları yasaktır. Ancak bu süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir.
Bu süre hekim raporuyla belirlenir, isteği halinde işveren, doğumdan sonraki 6 haftadan sonra kadın işçiye 6 ay kadar ücretsiz izin verir. Kadın işçiye verilecek bu izinler (6 aylık ücretsiz izin hariç) yıllık ücretli izin hakkının hesabından çalışmış sayılır. Yani doğum sonrası ücretsiz izin kullanan kadın işçi aynı yıl içerisinde ücretli izin hakkını kullanamaz.
Kadın işçinin ay hali (Regl) durumunda çalışamayacağı işler ve süreleri ne kadardır?
Çalışan Kadınların Regl Dönemindeki Hakları
Çalışan Kadınların Regl Dönemindeki Hakları
Yasalarımızda bu yasak ağır ve tehlikeli işlerde çalışan kadın işçiler için geçerlidir. Buna göre kadınlar ay hali günlerinde ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamazlar. (Ağır ve Tehlikeli işler Tüzüğü Madde: 4)
Kural olarak, kadın işçinin ay hali 5 gün olarak esas alınır. 5. Günden sonra işine geri dönebilir.
Ancak kadın daha uzun süre regl oluyorsa, bunun hekim raporuyla kanıtlamalı, bu süre boyunca da ağır ve tehlikeli işte çalıştırılmamalıdır. Ay halinin daha uzun sürdüğüne ilişkin rapor, iş yeri hekiminden alınabilir. İşletmeler içerisindeki Uygulamalarda kadınların iş gücü kaybı nedeni ile ayın 5 takvim gününe denk gelen iş günlerinde çalışamayacak olması nedeni ile ağır ve tehlikeli İşler tüzüğü ile belirlenmiş işlerde kadın çalıştırmaktan kaçınmaktadırlar.
Bu tür işletmeler de kadın çalışan sayısının hiç olmaması yada çok az olması nedeni ile işçiler arasında ayrımcılık konulu davaların gündeme gelmesini sağlamaktadır. Bu nedenle bu tüzükte belirlenmiş iş yerlerinin ve işletme sahiplerinin işletme içerisinde bu tüzük dışında kalan görevler için ayrılacak personelin yasalarda belirlenen ayrımcılık sayılabilecek oranların biraz üzerindeki sayıyı kadın istihdamına ayırmalarını önermekteyiz.
Kadın işçiler hangi işlerde çalıştırılamaz?
Kadın işçilerin çalışamayacağı işler, çocuk işçilerin çalışamayacakları işlere benzerlik göstermektedir. Buna göre kadın işçilerin çalışamayacakları işler şöyledir.
İş hukuku ve iş kanununda kadınların hakları ve bu kanuna göre ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. Bunun için ağır ve tehlikeli işler tüzüğünde yer alan cetvele bakmak gerekecektir. Kurul olarak burada sayılan işlerde kadın işçilerin çalışması yasaktır. Ancak bu tüzükte yer alan cetveldeki işlerin karşısına gelen yerde (K) işareti varsa, o iste kadın işçilerin çalışabilmesi mümkün olabilecektir.
Bir ikinci istisna olarak; eğer kadın işçi, ihtisas ve meslek öğrenimi yapıp, o konudaki işi meslek edinmiş ise tüzükte sayılan ağır ve tehlikeli işlerde çalışabilecektir.
Ayrıca emzikli kadın işçilerin, bu tüzükte belirtilen işlerde çalıştırılabilmeleri için, doğumdan sonraki 6 haftanın bitiminde ve işe başlamalarından önce, iş yeri, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu sağlık tesisleri, sağlık ocakları, hükumet veya belediye hekimlerince muayene ettirilerek çalışmalarına engel durumlarının olmadığını raporla belirtmesi gerekir.
Yaş nedeni ile yer altı ve su altı işlerinde kadın işçi çalıştırılamaz
İş Yasasının 68. maddesinde belirtilen yaştaki kadın işçiler için de yer altı ve su altında yapılan her türlü çalışma yasaktır. Kadının dalgıçlık gibi bir mesleği olamaz. Yada kadın madenci olamaz anlamında değildir. Burada yaş haddi vardır. İş kanunun 68. Maddesinde bu yaş aralıkları belirtilmiştir. Kadınlar ile erkekler aynı görevleri aynı görev yerlerinde yapabilirler. Kadının içinde bulunduğu yaş itibari ile ona verilecek görev ve görev yerleri konusunda yaş haddini dikkate almak gerekmektedir.
Gece işlerinde kadın işçi çalıştırılamaz
Çocuklarla ilişkin bölümde belirttiğimiz yazdığımız gece çalışma yasağı, kural olarak burada da geçerlidir. Fakat kadın işçiler için bu kurulun bir istisnası vardır ki, o da; işin özeliği icabı kadın işçi çalıştırılması gereken işlerdir. Bu durumda da sadece 18 yaşını doldurmuş kadın işçilerin gece çalışmasına izin verilebilir.
Kadın hakları konusunda aklınıza takılan tüm soruları Uzman İşçi Avukatı Kemal KAYA sizler için yanıtlıyor. Lütfen sorularınızı yorumlar kısmından sorabilirsiniz. Lütfen soru sormaktan ve haklarınızı aramaktan çekinmeyiniz.
